رنگین کمان آسمان: کمال الدین فارسی و دیتریش دو فرایبرگ

author

برنارد مت استاد تاریخ علم و معرفت‌شناسی دانشگاه لیل1 پاریس

Abstract:

در این نوشتار آراء و تعلیلات دانشمندان یونانی، اسلامی و لاتینی دربارة رنگین‌کمان، از ارسطو تا دیتریش دو فرایبرگ و کمال‌الدین فارسی بررسی شده است. از نظر ارسطو، رنگین‌کمان حاصل تابیدن نور بر ذرّات آب در ابر است. در جهان اسلام ابن هیثم که نخستین بار تحوّلی جدید در شناخت نور یا اپتیک قدیم پدید آورد، با «روش تجربی» به توضیح رنگین‌کمان پرداخت. چند قرن بعد کمال الدین فارسی به تفسیر نوشته‌های ابن هیثم همت گماشت و با ساخت مُدلی، عوامل و زمینه‌های تشکیل رنگین‌کمان را بازسازی کرد. در جهان لاتینی نیز پس از ترجمة میراث نورشناختی اسلامی، روبرت گروستت و آلبرت لوگراند از جملة نخستین کسانی بودند که به مطالعة این پدیده پرداختند؛ اما در واقع کشف علت پدیدة رنگین‌کمان در جهان لاتینی مدیون دیتریش دو فرایبرگ است. توضیحات دیتریش حدود سال‌های 1305م/605 ق، یعنی همان سالی که فارسی نتایج تحقیقاتش را منتشر کرده بود، ارائه شد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

کمال الدین فارسی‘ فیزیک دان و ریاضی دان و نوآور

full text

کمال الدین فارسی، فیزیک دان و ریاضی دان نوآورا

کمال الدین فارسی ‘ ریاضی دان و فیزیدکدان بزرگ ‘ در دوره ای می زیست که جهان اسلام از سویی د رحال رهایی از جنگ های صلیبی ‘ و از دیگر سو در آستانه مواجهه با تهاجم مغول بود . همچنین در همین دوران بود که جنوب اروپا ‘ به ویژه ایتالیا‘ به تدریج بر بازرگانی بین المللی مسلط می شد. هم زمانی نسبی این سه عامل که به تضیف فعالیتهای علمی در بعضی مناطق امپراتوری اسلامی و تجدید حیات آن در مناطق دیگر انجامید. یک...

full text